1 czerwca 2017 r. wejdzie w życie przygotowana w Ministerstwie Rozwoju, we współpracy z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji, nowelizacja Kodeksu postępowania administracyjnego (KPA). Opracowana w ramach pakietu „100 zmian dla firm – Pakiet ułatwień dla przedsiębiorców” ustawa jest jednocześnie najobszerniejszą i najbardziej kompleksową zmianą KPA od kilkudziesięciu lat.
Trzy cele nowelizacji KPA
Aby usprawnić działania administracji, a jednocześnie ułatwić organom administracji reagowanie na zmieniające się oczekiwania społeczne, przed nowelizacją postawiono 3 cele:
- przyspieszenie postępowań administracyjnych;
- wprowadzenie ram dla bardziej partnerskich relacji między administracją i obywatelami;
- zapewnienie adekwatności administracyjnych kar pieniężnych do przypadków naruszenia prawa.
Szybsze załatwianie spraw
Najważniejsze rozwiązania:
- bezczynność organów lub przewlekłość postępowania będzie można zaskarżyć w przejrzystej procedurze, za pomocą ponaglenia,
- wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy będzie opcjonalny – bez korzystania z niego będzie można złożyć skargę do sądu administracyjnego,
- strona będzie mogła zażądać wydania przez organ II instancji decyzji rozstrzygającej sprawę zamiast tzw. decyzji kasatoryjnej, czyli przekazującej sprawę do ponownego rozpatrzenia,
- decyzje kasatoryjne będzie można zaskarżyć do sądu administracyjnego w specjalnej, przyspieszonej procedurze,
- decyzja będzie mogła stać się wcześniej ostateczna dzięki zrzeczeniu się odwołania,v do KPA wprowadzona zostanie ramowa procedura milczącego załatwienia sprawy zgodnie z żądaniem strony i procedura postępowania uproszczonego, co pozwoli na ograniczenie formalizmu w prostych sprawach.
Więcej partnerstwa między administracją a obywatelami
Najważniejsze rozwiązania:
- mediacja w postępowaniu administracyjnym,
- nowe zasady ogólne – gwarancje praw stron, w tym zwłaszcza zasady rozstrzygania niedających się usunąć wątpliwości na korzyść strony, pewności prawa, proporcjonalności, bezstronności czy równego traktowania stron,
- obowiązek informowania o niespełnionych przesłankach zanim wydana zostanie decyzja odmowna.
Adekwatne kary administracyjne
Najważniejsze rozwiązania:
- wskazanie okoliczności, które organ powinien wziąć pod uwagę wymierzając wysokość kary,
- określenie sytuacji, w których organ może albo musi odstąpić od kary i poprzestać na pouczeniu,
- wprowadzenie zasady, zgodnie z którą strona nie może być ukarana, gdy do naruszenia prawa doszło wskutek siły wyższej,vuregulowanie terminów przedawnienia nakładania i egzekucji kar,
- określenie zasad udzielania ulg w zapłacie kar.
Broszura "Czego dotyczą zmiany i jak je stosować?"
Aby ułatwić stosowanie nowych przepisów, Ministerstwo Rozwoju opracowało dostępną niżej broszurę informacyjną. Jest to poradnik, opisujący nowo wprowadzone zasady i instytucje. Szczególną uwagę zwrócono na kwestie praktyczne, istotne z punktu widzenia organów administracji oraz stron postępowań administracyjnych. Mamy nadzieję, że broszura nie tylko wyjaśni wątpliwości, jakie mogą pojawić się przy stosowaniu nowych przepisów, ale również zachęci organy administracji i strony postępowań do korzystania z wprowadzanych instytucji, np. z mediacji.
Nowelizacja KPA - Czego dotyczą zmiany i jak je stosować? (PDF 911 KB)